W połowie lutego br. prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski podpisał tzw. deklarację LGBT+, która zapowiada m.in. wprowadzenie edukacji antydyskryminacyjnej i seksualnej w każdej szkole, zgodnej ze standardami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO). Zamiar ten jest krytykowany m.in. przez polityków PiS i Rzecznika Praw Dziecka, który stwierdził, że standardy te są “wątpliwe”. Sprawdziliśmy, co konkretnie proponują.
Standardy opublikowało Federalne Biuro ds. Edukacji Zdrowotnej w Kolonii (BZgA). Zostały opracowane przez 19 ekspertów z różnych dziedzin, takich jak medycyna, psychologia oraz nauki społeczne. Specjaliści pochodzili z 9 krajów Europy Zachodniej, a w okreslaniu standardów brały udział instytucje rządowe, organizacje pozarządowe, międzynarodowe i środowiska akademickie.
Cały dokument liczy 62 strony i nazywa się “Standardy edukacji seksualnej w Europie. Podstawowe zalecenia dla decydentów oraz specjalistów zajmujących się edukacją i zdrowiem”.
Jak czytamy we wstępie, Biuro Regionalne Światowej Organizacji Zdrowia dla Europy staje wobec szeregu wyzwań i problemów związanych ze zdrowiem seksualnym. Wymienia wzrost liczby zakażeń HIV i występowanie innych chorób przenoszonych drogą płciową, niechciane ciąże nastolatek czy przemoc seksualną. “Dzieci i młodzi ludzie stanowią kluczową grupę odbiorców, dzięki którym w przyszłości może dojść do poprawy ogólnego stanu zdrowia seksualnego. Istotne jest, aby młodzi ludzie uzyskali wiedzę na temat seksualności zarówno w aspekcie ryzyka, jakie niesie ze sobą, jak i w aspekcie wzbogacającym ich życie” – czytamy.
Jak piszą autorzy, większość krajów Europy Zachodniej ma aktualnie własne wytyczne dotyczące edukacji seksualnej, jednak – jak zauważają – nie podjęto dotąd próby opracowania rekomendacji/standardów na poziomie Europy. Dokument ma więc podjąć pierwsze kroki w kierunku wypełnienia tej luki.
Autorzy zauważają, że tradycyjnie pojmowana edukacja seksualna koncentrowała się na potencjalnym ryzyku, jakie niesie ze sobą seksualność, takim jak nieplanowana ciąża czy choroby przenoszone drogą płciową. Według nich to negatywne ukierunkowanie “często przeraża dzieci i młode osoby, co więcej – nie odpowiada ich zapotrzebowaniu na informacje oraz umiejętności i w zbyt wielu przypadkach po prostu nie jest trafne w odniesieniu do ich życia”.
W dokumencie przedstawiono matrycę zawierającą zagadnienia, które powinny zostać omówione z dzieckiem w ramach edukacji seksualnej na określonym etapie rozwoju.
Cały dokument w języku polskim znajduje się TUTAJ.
Od strony 38 do 49 są zawarte szczegółowe zagadnienia dot. poszczególnych grup wiekowych. To tematy, które należy poruszyć w ramach edukacji seksualnej.
Grupa wiekowa 0–4 lata
Dzieci w tym wieku powinny znać wszystkie części ciała i ich funkcje, praktykować higienę osobistą (mycie wszystkich części ciała), posiąść wiedzę na temat różnego sposobu stawania się członkiem rodziny (na przykład poprzez adopcje), wiedzieć, że niektóre osoby mają dzieci, a inne nie.
Edukator ma przekazać dziecku informacje na temat radości i przyjemności z dotykania własnego ciała, masturbacji w okresie wczesnego dzieciństwa, odkrywania własnego ciała i własnych narządów płciowych, faktu, że fizyczna bliskość stanowi normalną część życia, a czułość i fizyczna bliskość to wyraz miłości i sympatii.
W standardach dla maluchów w tym wieku wskazano także na uzyskanie świadomości tożsamości płciowej, umiejętność wyrażania własnych potrzeb, życzeń i granic, na przykład w kontekście “zabawy w lekarza”. Dzieci powinny także rozumieć, że uczucia mogą być wyrażane na wiele różnych sposobów, a także nabyć umiejętność rozmowy o własnych związkach i rodzinie. Ponadto nauczyciel ma pomóc dziecku rozwijać ciekawość dotyczącą własnego ciała i ciał innych osób czy pozytywne nastawienie w stosunku do własnej płci biologicznej i społeczno-kulturowej (dobrze jest być dziewczynką lub chłopcem). Dziecko ma też poznać różne rodzaje związków i różne związki rodzinne.
Są też prawa, które ma prezentować nauczyciel: prawo do bycia bezpiecznym i chronionym, odpowiedzialność osób dorosłych za bezpieczeństwo dzieci, prawo do zadawania pytań o seksualność, prawo do badania tożsamości płciowych oraz prawo do badania nagości i ciała, do bycia ciekawym.
Grupa wiekowa 4–6 lat
W grupie wiekowej 4-6 WHO rekomenduje nauczycielom, by pomogli rozwijać dzieciom: pozytywne podejście do własnej tożsamości płciowej, pozytywny obraz swojego ciała i siebie, poczucie własnej wartości, respektowanie różnic, respektowanie równości płci. Dzieci powinny też dodatkowo poznać różnice dotyczące ciała i rozwoju związane z płcią oraz różnice między miłością i przyjaźnią. Powinny też dowiedzieć się o mitach związanych z prokreacją (np. że nowe dziecko zostało “przyniesione przez bociana”) oraz poznać pojęcia takie jak: pierwsza miłość, zauroczenie i nieodwzajemniona miłość. Dzieci w tym wieku powinny także znać różne koncepcje rodziny, poznać informacje na temat związków osób tej samej płci oraz mieć świadomość, że istnieją osoby, które nie są dobre, udają, że są uprzejme, ale mogą posunąć się do przemocy. Powinno też nauczyć się radzenia sobie z zawodami uczuciowymi.
Grupa wiekowa 6–9 lat
Dziecko w wieku 6-9 lat powinno m.in. poznać podstawowe metody antykoncepcji, posiąść najważniejsze informacje związane z cyklem płodności oraz mieć świadomość, że seks jest przedstawiany w mediach w różny sposób. Dzieci mają też dowiedzieć się, co to jest współżycie oraz zrozumieć pojęcia „akceptowalne współżycie/seks” (odbywany za zgodą obu osób, dobrowolny, równy, stosowny do wieku i kontekstu, zapewniający szacunek dla samego siebie). Mają też być zaznajomione z różnicami między przyjaźnią, miłością i pożądaniem, a także pozytywnym wpływem seksualności na zdrowie i dobre samopoczucie oraz chorobami związanymi z seksualnością.
Dzięki tym informacjom dzieci powinny rozumieć, że ludzie mogą wpływać na własną płodność.
Standardy opisują też edukację seksualną w starszych grupach – hasłowo – ale bardzo obszernie. Zaznaczono jednocześnie, że graniczne limity wiekowe powinny być traktowane w elastyczny sposób.
Dodaj komentarz