UOKiK: maski antysmogowe mogą przepuszczać pyły. Jaką wybrać?

Po kontroli masek antysmogowych przez Inspekcję Handlową okazało się, że część z nich przepuszcza szkodliwe pyły. Jak zatem mądrze wybierać maski antysmogowe?

W mroźne, bezwietrzne dni, w wielu polskich miastach utrzymuje się smog. Wdychamy wtedy związki chemiczne (np. benzopiren) i pyły (PM 10 i PM 2,5), które są szkodliwe dla naszego zdrowia. Mogą one m.in. wywoływać alergie, przyczyniać się do rozwoju chorób płuc, czy też nowotworów.

Pył PM 10 zawiera cząstki o średnicy 10 mikrometrów i może docierać do górnych dróg oddechowych i płuc. Cząsteczka pyłu PM 2,5 jest mniejsza niż jedna trzydziesta ludzkiego włosa. Takie drobinki przenikają przez ściany pęcherzyków płucnych do krwiobiegu, a stamtąd mogą z krwią dotrzeć do różnych części organizmu.

Coraz więcej osób kupuje maski antysmogowe, aby się chronić przed zanieczyszczonym powietrzem. By sprawdzić czy spełniają one swoją rolę, Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w pilotażowym programie zlecił Inspekcji Handlowej, by je przebadała.

Inspekcja zbadała 10 modeli półmasek filtrujących, popularnie nazywanych maskami antysmogowymi. Kontrola odbyła się w trzecim kwartale 2017 r. w 9 województwach. Inspektorzy sprawdzili 12 losowo wybranych przedsiębiorców: głównie hurtownie i sklepy. Wszystkie półmaski zostały zbadane w laboratorium Centralnego Instytutu Ochrony Pracy – Państwowego Instytutu Badawczego w Łodzi.

W efekcie kontroli Inspekcja zakwestionowała pięć produktów. Dwa modele półmasek miały negatywne wyniki badań na tzw. całkowity przeciek wewnętrzny, a jeden z nich – także zły wynik badania penetracji mgłą oleju parafinowego. W praktyce, oznacza to, że maski te nie miały odpowiednich właściwości ochronnych i przepuszczały obecne w powietrzu szkodliwe pyły. Trzy inne półmaski inspektorzy zakwestionowali z powodu braków formalnych, np. w instrukcjach użytkowania.

Ze względu na coraz większy problem ze smogiem, UOKiK zamierza nadal monitorować rynek półmasek. Tym bardziej, że konsumenci samodzielnie nie są w stanie ocenić, czy maski antysmogowe spełniają wymagania określone w przepisach i dobrze ich chronią.

Jak wybierać maski antysmogowe?

Półmaski filtrujące są wykonane z materiału filtracyjnego i chronią nie tylko przed smogiem, ale także przed pyłami budowlanymi. Mogą więc ich używać nie tylko spacerowicze, ale też osoby remontujące dom czy robotnicy budowlani. Półmaski filtrujące, często nazywane też przeciwpyłowymi, powinny okrywać nos, usta oraz brodę, dodatkowo mogą mieć zawór wdechowy i/lub wydechowy.

Przy zakupie maski zwróć uwagę na:

Skróty, które widnieją na masce lub jej opakowaniu:
CE – oznacza, że producent przeprowadził procedurę oceny zgodności i deklaruje, że produkt spełnia wszystkie wymagania techniczno-prawne. Nie kupuj maski bez takiego oznakowania;
FFP1, FFP2, FFP3 – wskazuje klasę ochrony filtra: najsłabsza to 1, najwyższa – 3;
NR – półmaska jednorazowego użytku. Nie zakładaj jej ponownie i nie noś dłużej niż 8 godzin (przeznaczona jest do prac trwających przez jedną zmianę roboczą);
R – półmaska wielokrotnego użytku;
D – oznacza, że półmaska pozytywnie przeszła badanie na zatkanie pyłem dolomitowym. Wybierz produkt z tym znakiem, jeśli planujesz przez dłuższy czas pracować w zapylonym pomieszczeniu, np. podczas remontu domu.

Instrukcję dla użytkownika. Musi być po polsku i informować m.in. o sposobie zakładania, dopasowywania i użytkowania półmaski, a jeśli produkt jest wielokrotnego użytku – o sposobie konserwacji.

Rozmiar półmaski. Aby spełniła swoje zadanie, musi być idealnie dopasowana do kształtu twarzy i szczelnie do niej przylegać. Podany przez producenta rozmiar „S”, „M” czy „L” to tylko wskazówka. Jeśli masz taką możliwość, przymierz maskę. Upewnij się, czy taśmy lub gumki mocujące maskę na głowie nie są np. za długie i w efekcie półmaska nie zsuwa się lub nie odstaje.

Jak dbać o półmaskę? Jeśli ma filtr, sprawdzaj go co jakiś czas, konserwuj i wymieniaj zgodnie z zaleceniami producenta. Zwróć uwagę na powierzchnię materiału filtracyjnego – brudna półmaska może stracić swoje właściwości.

 Jak podkreśla dr inż. Agnieszka Brochocka z Centralnego Instytuty Ochrony Pracy – Państwowego Instytutu Badawczego (CIOP-PIB) to, jaka półmaska będzie skuteczna i zapewni odpowiednią ochronę, zależy od tego, czy w powietrzu występują przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń zanieczyszczeń.

– Jeżeli mówimy o przekroczeniach najwyższych dopuszczalnych stężeń i są one 4-6-krotne, to należy zastosować filtrujące półmaski ochronne, o odpowiedniej klasie ochrony, bezzaworowe lub z zaworem wydechowym, który poprawia komfort użytkowania – tłumaczy Brochocka.

Z kolei wtedy, kiedy stężenia zanieczyszczeń nie przekraczają najwyższych norm, wystarczające są półmaski chirurgiczne, higieniczne czy tzw. anty-smogowe. Nie zapewniają one jednak całkowitej ochrony dla użytkownika w przypadku przekroczenia dopuszczalnych stężeń.

Półmaski ochronne oczyszczają powietrze tylko z pyłów; nie oczyszczają go z gazów i par substancji chemicznych, tj. tlenek węgla, tlenki azotu, ozon czy węglowodory. Żeby w pełni się zabezpieczyć należałoby w momencie dużych przekroczeń zastosować sprzęt oczyszczający w postaci półmaski skompletowanej z filtro-pochłaniaczami, ale – jak podkreśla ekspertka – jest to profesjonalny, specyficzny sprzęt, raczej nie nadający się do noszenia przez zwykłego użytkownika na ulicy.

Źródło: www.zdrowie.pap.pl